Bu çalışmada futures piyasaların etkinliğini test etmek için literatürde sıkça başvurulan testlerden biri olan ve tek seri üzerinden yapılan birim kök testine alternatif olarak spot ve futures fiyat serilerine dayalı testler ile Uyarlanmış Satın Alma Gücü Paritesi testi geliştirilmiştir. Gerek spot ve futures tekil fiyat serilerine, gerekse bu “spot-futures” farklarına dayandırılarak koşulan otokorelasyon, koşu (run), normallik testleri ile satın alma gücü paritesinden uyarlama yapılarak kurulan regresyon modeli ile İzmir Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nda işlem gören İMKB30, İMKB100, Amerikan Doları ve Avro döviz piyasalarının etkin olmadığı bulunmuştur. Gerek tekil spot serisine uygulanan otokorelasyon, normal dağılım, run testleri gerekse spot ve futures fiyat farkı serilerine uygulanan otokorelasyon, normal dağılım; run testleri ile Uyarlanmış Satın Alma Gücü Paritesi Regresyon testleri bizi seride birim kökün varlığında “piyasaların etkin olduğu” hipotezinin kabulünün yeterli olmadığı sonucuna ulaştırmıştır. Tekil spot serisi üzerinden yapılan otokorelasyon, run ve normal dağılım test sonuçları, birim kökün varlığında etkin piyasalar hipotezinin kabulü desteklememiştir. Tek seri üzerinden yapılan birim kök testi “etkin piyasa” tanımına uygun bir test değildir. Etkinlik testlerinin spot ve futures fiyatlarına dayandırılması; bu fiyatların farklarına dayandırılması veya Uyarlanmış Satın Alma Gücü paritesine dayandırılması önerilir. Ayrıca piyasaların etkinliğinin testinde hata kalıntıların rassal dağılımının sağlanıp sağlanmadığına dikkat edilmelidir.

Anahtar Kelimeler: Vadeli İşlem Piyasaları, spot ve vade fiyatları, alternatif etkinlik testleri; birim kök, otokorelasyon, normal dağılım, koşu, Uyarlanmış SGP Testi, Türkiye