2008 küresel ekonomik krizinin de etkisiyle hızla artan işsizlik oranları, pek çok ülkede, en önemli makroekonomik sorunlardan biridir. Bu sorun, iç talepte daralma ve ekonomik büyümede yavaşlamayı da beraberinde getirmektedir. Çözüm bulunmadığı takdirde, uzun süren yüksek işsizlik oranlarının, önemli sosyal ve ekonomik maliyetleri olabilmektedir. Bu sorunu çözebilmek için ülkeler, farklı politikalar geliştirmeye ve uygulamaya çalışmaktadırlar. İhracat ve doğrudan yabancı yatırımlar, işsizliğin azaltılmasında önemli birer çözüm aracı olabilir. Bu çalışmada, Türkiye’de ihracat ve doğrudan yabancı yatırımların işsizlik üzerindeki etkisi, 2000:Q1-2011:Q1 dönemi verileri kullanılarak, sınır testi yaklaşımıyla, üç farklı modelle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, serilerin eş-bütünleşme ilişkisi içinde olduğu görülmüştür. Elde edilen ampirik bulgulara göre, uzun dönemde, ihracat ve doğrudan yabancı yatırımlar, işsizliği azaltıcı etkiye sahiptir ve ihracatın etkisi daha yüksektir. Kısa dönem analizinde, modellerin hata düzeltme terimleri çalışmakta, yani seriler arasında kısa dönemde meydana gelen sapmalar, uzun dönemde ortadan kalkmaktadır.

Anahtar Kelimeler: İşsizlik, İhracat, Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Türkiye.

Bu çalışmanın amacı finansal sistemdeki asimetrik bilgi sorunun neden olduğu bankacılık krizlerini incelemektir. Asimetrik bilgi ve onunla ilgili problemleler finansal piyasaların işlevi üzerinde önemli etkile sahiptir. Aracılık sürecinde sistemik risk üstlenmeleri nedeniyle finans literatüründe banka firması özel bir aracı olarak ele alınmaktadır. Finansal liberalizasyon sonrası dönemde ülke içindeki faiz oranları artmakta ve gözetim ve denetim faaliyetlerinin yetersiz olması nedeniyle bankacılık sektöründe firma düzeyinde bazı ahlaki tehlike sorunları meydana gelmeye başlamaktadır. Hep iddia edildiği gibi eğer finansal liberalizasyon bankacılık sistemi üzerinde yeterli denetim sağlanmadan gerçekleştirilirse finansal aracılar aşırı risk üstlenirler ve süreç sonuçta bir krizle sonuçlanır. Bu çalışmada bankaların aşırı risk üstlenme davranışları asimetrik bilgi sorunu çerçevesinde geliştirilen Yeni Keynesci kredi tayınlaması modelinin sunduğu teorik çerçeve içinde analiz edilmekte ve banka iflaslarına neden olan ahlaki risk ve ters seçim sorunları da tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Bankacılık Krizi, Asimetrik Bilgi, Sistemik Risk, Kredi Tayınlaması, Banka Firması

Gelişmekte olan ülkeler AR-GE harcaması yapmak yerine daha çok ya doğrudan teknoloji transfer ederek veya teknoloji içeriğine sahip malları ithal ederek dolaylı yoldan teknolojiye sahip olmaktadırlar. Yapılan bu çalışmada Türkiye örneği üzerinde dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisi, dış ticaret ile sağlanan bilgi transferleri yönünden incelenmiştir. Çalışmada Türkiye’nin 1989-2009 yıllarını kapsayan veri seti ile Johansen Eşbütünleşme Testi ve VAR yöntemleri kullanılarak dış ticaret yoluyla gerçekleşen bilgi transferlerinin ekonomik büyümeye etkisinin yönü ve boyutları tespit edilmiştir. Yapılan tahmin sonuçları incelenen dönemde Türkiye’nin ekonomik büyümesinde, sermaye malları ithalatı ve ara malları ithalatı ile sağlanan bilgi transferinin önemli bir etkisinin olmadığını göstermektedir. Değişkenlerin etkisi karşılaştırıldığında ise daha düşük seviyede bilgiyi barındıran ara malı ithalatının daha yüksek bilgi içeren sermaye malı ithalatına göre ekonomik büyüme üzerinde daha fazla etkisinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuç Türkiye’nin daha fazla sermaye malları ithal etmesi ve bu mallardaki ileri teknolojiyi özümseyecek beşeri sermayeye sahip olması gerektiğini ima etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Dış Ticaret, Ekonomik Büyüme, Bilgi Transferi, Johansen Eşbütünleşme Testi, VAR Analizi

Bu çalışmada Benford Yasası’nın 1990-2010 dönemi içerisinde bankacılık sektöründe gerçekleştirilen hile ve manipülasyonu ortaya çıkarma becerisi irdelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda 1990-2010 yılları arasında bankaların raporladıkları nazım hesap bakiyeleri üzerinde ilk basamak analizi gerçekleştirilmiş ve bankaların nazım hesaplarının 1999 yılında Benford Dağılımı’na uygunluk göstermediği tespit edilmiştir. Çalışmanın sonuçları Türk Bankacılık Sektörü deneyimleri ile uygunluk göstermektedir. Diğer taraftan “Kural Dışı Sayılar Kanunu’nu” destekler nitelikte kanıtlar elde edilmiştir. Elde edilen sonuçlar ekonomi politikası ile Benford Dağılımı’ndan Sapma derecesi arasında bağlantı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Benford Yasası, Basamak analizi, Bankacılık sektörü, Hile denetimi

This paper proposes a multi-regional growth model with endogenous human and physical capital in a perfectly competitive economy. Structurally it is an extension of the Uzawa-Lucas model to an interregional economy, even though this paper models behavior of households in an alternative way and introduce Arrow’s learning by doing and Zhang’s creative leisure (or learning through consuming) in modeling human capital accumulation. The small-open economy consists of multiple regions and each region has production, one education and one housing sector. The production side is the same as in the neoclassical growth theory. Households move freely among regions, making decisions on levels of choosing housing, education, good, consumption and saving. A region’s amenity which affects households’ decisions is endogenous, depending on the region’s output and population. The model describes a dynamic interdependence among wealth accumulation, human capital accumulation, time distribution (among leisure, work and education) and division of labor with endogenous wealth and income distribution among regions under perfect competition. This study also simulates the motion of the national economy and examines effects of changes in some parameters.

Anahtar Kelimeler: Education, human and physical capital, multiple regions, amenity, agglomeration

Son yıllarda dünyadaki birçok lider kuruluşun uygulamakta olduğu süreç iyileştirme tekniği olarak bilinen Altı Sigma, üretimden personel yönetimine, finanstan pazarlamaya, şirketlerin her türlü sürecini daha verimli hale getirerek karlılıklarını arttırmalarına ve büyümelerine yardımcı olan bir yaklaşım olarak kullanılmaktadır. İşletmeler her geçen gün farklılaşan, yeni teknoloji ve rekabetle karşılaşılan küresel pazarlarda kendilerini sürekli geliştirmek ve çalışmalarını sürekli iyileştirmek zorundadırlar. Bu çalışmada, işletmelerin sürekli gelişmesine rehberlik etmeyi amaçlayan Altı Sigma yönetim felsefesi tanıtılmakta ve Türkiye’nin önemli enerji firmaları arasında yer alan Enerjisa enerji santralindeki uygulama örneği incelenmektedir. Enerji santralinde buhar üretimi kayıplarına yol açan nedenlerin bulunması, üretimi etkileyen bu faktörlerin iyileştirilmesi ve verilerin istatistiksel yöntemlerle analizi ile Altı Sigma proje hedefine nasıl ulaşıldığı ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Altı Sigma, Kalite, DMAIC

1980’li yılların başından itibaren devleti merkez alan sosyal refah anlayışı terk edilmeye ve birçok ülkede neoliberal akımlar ağırlık kazanmaya başlamıştır. 1989 yılında Berlin Duvarının çökmesi ve Sovyetler Birliği’nin dağılması ile Doğu Avrupa’daki geçiş ekonomilerinde de serbest pazar ekonomisi benimsenmiş, bu geçişte kapsamlı özelleştirmeler gerçekleştirilmiştir. Gelişmekte olan ülkeler, yurtiçi sanayilerini dış rekabete karşı koruma politikalarından vazgeçmiş, ticaret hacimlerinin genişlemesine ağırlık vermeye başlamışlardır. Günümüzde küreselleşme, uluslararası ticaretin ve sermaye akışının önündeki engelleri kaldırıcı bir etki yaratmakta ve uygulanan ekonomik politikalar ve finansal serbestleşme adımları finansal piyasaların gelişmesine, değişmesine ve dış dünya ile bütünleşmesine yol açmaktadır. Tüm bu gelişmelerin sonucu olarak, uluslararası işlemlerin vergilendirilmesi daha çok sayıda ülkeyi ilgilendirir hale gelmektedir. Ülkenin uluslararası finansal hareketlere açılması, devletin mali yapısını doğrudan veya dolaylı olarak etkilemektedir. Özellikle 1990’lardan itibaren finansal hareketlerde yaşanan artışlar, ülkelerdeki yatırımları arttırmakta veya likidite sorunlarının aşılmasına yardım edebilmektedir. Diğer taraftan, aynı artışların finansal istikrarsızlığa yol açarak tersine etkiler yaratması da söz konusudur. Bu çerçevede, çalışmada finansal hareketlerin istikrarsızlığa yol açan etkilerini azaltmaya yönelik vergileme önerileri tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Finansal İşlem Vergisi, Tobin, Spahn, Robin Hood, Uluslararası Vergilendirme

Bu çalışmada, örgütsel erdemlilik kavramının öneminden hareketle Cameron, Bright ve Caza (2004) tarafından geliştirilen Örgütsel Erdemlilik Ölçeği (Organizational Virtuousness Scale)’ nin Türkçe uyarlamasını yapmak, geçerlik ve güvenirlik analizini incelemek amaçlanmıştır. Bu sebeple ülkemizde yapılan bu çalışma, Örgütsel davranış literatüründe önemli ve popüler bir kavram olan Örgütsel Erdemliliğin ve bu kavramın diğer örgütsel değişkenlerle olan ilişkisine dair yapılacak çalışmalara referans olabilmektedir. Çalışma, hizmet sektörünün farklı alt sektörlerinde (eğitim, bankacılık, sağlık) çalışan toplam 290 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Ölçeğin geçerlik çalışmaları için sırasıyla keşfedici faktör analizi ve doğrulayıcı faktör analizi, güvenirlik çalışmaları için ise iç tutarlık analizleri yapılmıştır. Çıkan sonuçlara göre, örgütsel erdemlilik kavramının; dürüstlük ve bağışlayıcılık, güven ve nezaket, iyimserlik boyutları ile açıklandığı ve ölçeğin Türkçe versiyonun geçerli ve güvenilir olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Örgütsel Erdemlilik, Geçerlik, Güvenirlik

Bilgi ve iletişim teknolojilerinde meydana gelen gelişmelerle önemi gittikçe artan ve daha fazla ticarete konu olan hizmetler sektörü, bu yönüyle birçok ülke için büyümenin önemli kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Bu çalışmada, 1980-2007 dönemi için panel veri test ve tahmin yöntemleri kullanılarak hizmet ticaretinin büyüme üzerindeki etkisi, gelişmişlik düzeylerine göre sınıflandırılmış ülke grupları üzerinde ampirik olarak incelenmiştir. Panel regresyon tahmin sonuçlarına göre, hizmet ticareti ve büyüme arasındaki ilişkiyi gösteren katsayı gelişmiş ülke grubu için anlamsız çıkarken, gelişmekte olan ülke grubu ile, iki ülke grubundaki ülkelerden oluşan genel ülke grubunda hizmet ticaretinin büyüme üzerinde olumlu etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Ancak bu etkinin, gayrisafi yurtiçi hasılaları içinde hizmet ticaretinin payının daha yüksek olduğu gelişmekte olan ülkelerde daha fazla olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler: Hizmet Ticareti, Ekonomik Büyüme, Gelişmiş Ülkeler, Gelişmekte Olan Ülkeler, Panel Veri Analizi

Bu çalışmanın amacı; Türkiye ekonomisinin temel özelliklerini yansıtan Türkiye Sanayi Üretim İndeksi serilerinin gösterdiği mevsimsel yapıyı, 1977:1- 2008:4 dönemleri için araştırmaktır. Çoğu zaman serisi, yıl içerisinde mevsimsel hareketler gibi sistematik dalgalanmalara tabidir. Zaman serisi yöntemlerine ilişkin çalışmalar, seriler mevsimsel bir özellik göstermediğinde ya da serilerde mevsimselliği dikkate alan metodlar kullanıldığında elverişli olmaktadır. Serilerde varolan mevsimsellik dikkate alınmadığı zaman hatalı sonuçlar oluşmaktadır. Bu sebeple; ekonomik zaman serisi verileri ile çalışırken serilerin mevsimsel kalıplarını incelemek önemlidir. Bu çalışmada mevsimselliği araştırmak için Hylleberg, Engle, Granger ve Yoo (1990) tarafından geliştirilen HEGY yaklaşımı kullanılmıştır. Kullanılacak analiz yöntemine karar verilirken, veride bulunan mevsimselliğin türünü belirlemek de önem taşımaktadır. Bu amaçla; serilerdeki mevsimsel birim kök araştırması beş farklı model kullanılarak yapılmıştır. Temel modele sırasıyla önce sabit terim daha sonra da kukla değişken, trend ve mevsimsel kukla değişkenler eklenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, Sanayi Üretim İndeksi ve alt sektörler serilerinde mevsimsel birim kökün varlığı kanıtlanmış ve serilerde hem deterministik hem de durağan olmayan stokastik mevsimsel bileşenlerin olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Mevsimsellik, Mevsimsel Birim Kök, HEGY Testi