Sosyal Gelişme Endeksi Boyutları Arasındaki İlişkilerin Somer D Temelli DEMATEL Yöntemi ile Analizi

Makale Bilgileri
Dergi: Business and Economics Research Journal
Makalenin Başlığı: Sosyal Gelişme Endeksi Boyutları Arasındaki İlişkilerin Somer D Temelli DEMATEL Yöntemi ile Analizi
Yazar(lar): Furkan Fahri Altıntaş
Cilt: 12
Sayı: 2
Yıl: 2021
Sayfa: 319-338
ISSN: 2619-9491
DOI Numarası: 10.20409/berj.2021.324
Öz
Ülkelerin Sosyal Gelişme Endeksi (SPI)’ni oluşturan boyutların ve bileşenlerin birbirlerini tamamlayıcı faaliyet göstermeleri, ülkelerin sosyal gelişim performanslarının artmalarına sebep olabilmektedir. Bu kapsamda araştırmada, 2020 yılı için Avrupa Birliği ülkelerinin SPI bileşen değerleri kapsamında SPI boyutları arasındaki ilişkisel yapı incelenmiştir. Bulgulara göre, söz konusu ilişkisel yapıya en fazla katkı sağlayan, ilişkisel yapıda en fazla etkilenme ile en fazla ilişkisel yoğunluk değerine sahip olan SPI boyutunun ‘‘fırsatlar’’ olduğu tespit edilmiştir. Böylelikle ‘‘fırsatlar’’ boyutu diğer boyutlara kıyasla ilişkisel yapıda daha çok sebep ve sonuç özelliğine sahip olduğu değerlendirilmiştir. Diğer bir bulguya göre, ilişkisel yapıda ‘‘barınma’’ bileşeninin ‘‘etkileyen’’, diğer 11 bileşenin ise ‘‘etkilenen’’ niteliğine sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, ‘‘temel insani gereksinimler’’ boyutu bileşenlerinin ilişki yapısı içinde diğer boyutların bileşenlerine kıyasla etkileme ve etkilenme değerleri arasındaki farkın daha az olduğu gözlenmiştir. Dolayısıyla ilişkisel yapıda ‘‘temel insan gereksinimleri’’ boyutu kendi ilişki kapasitesine göre diğer boyutlara kıyasla etkileme niteliğine daha yakın ve bağımsız değişken olma işlevselliğinin daha öncelikli olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Sosyal Gelişme, Sosyal Gelişme Endeksi, Somer D, DEMATEL

JEL Sınıflandırması: C44, C60, I00

https://www.berjournal.com/wp-content/plugins/downloads-manager/img/icons/pdf.gif Tam Metin