| Tüketici fiyatları ile üretici fiyatları arasındaki ilişki literatürde tartışılmaktadır. Bu çalışmada Türkiye için söz konusu ilişkinin varlığı ve boyutları, tüketici (TÜFE), üretici (Yİ-ÜFE) ve tarım (TARIM-ÜFE) sektörlerine ilişkin yıllık enflasyon oranları arasında incelenmiştir. 2011 Ocak-2020 Haziran arasındaki dönemin analiz edildiği çalışmada, zaman serilerinin durağanlık özellikleri beş farklı test kullanılarak incelenmiştir. Zaman serileri arasındaki eş-bütünleşme ilişkisi standart Johansen, yapısal kırılmalı Johansen ve yapısal kırılmalı Lütkepol testleri ile araştırılmıştır. Fiyat endeksleri arasındaki ilişkinin kısa dönemli dinamikleri vektör hata düzeltme modeli ile araştırıldıktan sonra, literatürden farklı olarak, uzun dönemli ilişki katsayıları farklı ekonometrik tahmin yöntemleri kullanılarak tahmin edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen bulgular, TÜFE, Yİ-ÜFE ve TARIM-ÜFE arasında istatistiksel olarak anlamlı bir eş-bütünleşme ilişkisinin yanında kısa dönemli nedensellik ilişkilerinin de bulunduğunu işaret etmektedir. Uzun dönemde, TARIM-ÜFE ve Yİ-ÜFE’den TÜFE’ye doğru etkinin istatistiksel olarak anlamlı ancak küçük boyutlu olduğu, diğer taraftan TÜFE’den TARIM-ÜFE ve Yİ-ÜFE’ye doğru anlamlı ve daha güçlü bir etkinin var olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular ışığında, 2011-2020 yılları arasında Türkiye’de tüketici fiyatları ile üretici fiyatları arasında iki yönlü bir ilişki olduğu, ancak görece tüketici fiyatlarının üretici fiyatlarını daha fazla etkilediği iddia edilebilir. |
