Bir menkul kıymetten beklenen risk priminin, piyasaya ilişkin beklenen risk primi ile doğru orantılı olması gerektiğini savunan Finansal Varlıkları Fiyatlandırma Modeli, varsayımlarındaki bazı eksiklikler nedeniyle finansal varlıkların beklenen getirilerini açıklamakta yetersiz kalmıştır. Bunun üzerine, hisse senedi getirilerini belirlemede çok faktörlü modeller üzerinde çalışmalar yapan araştırmacılardan Fama ve French (1993), çok faktörlü bir model olan “Üç Faktörlü Model”i geliştirmişlerdir. Bu modelde, piyasa portföyünün getirisi değişkenine firma büyüklüğü ve defter değeri/piyasa değeri oranı olmak üzere iki yeni faktör daha eklenmiştir. Bu çalışmada, literatürde geniş bir uygulama alanı bulan “Üç Faktörlü Model”in 1999-2011 döneminde İMKB’de geçerliliği araştırılmıştır. İMKB’de normalüstü getirilerin, pazarın risk primi, firmaların piyasa değeri/defter değeri oranları ve büyüklük ölçüleri ile nasıl farklılaştığının ortaya koyulmasının amaçlandığı çalışmada, İMKB-100 Endeksi’nde işlem gören finansal olmayan şirketlerin aylık verileri panel veri analizi ile test edilmiştir. Ampirik çalışmanın bulgularının Üç Faktörlü Model’in İMKB’de uygulanabilir olduğunu tespit etmesi nedeniyle, sermaye maliyetinin tahmininde Üç Faktörlü Model’in gerek bireysel ve gerekse kurumsal yatırımcılar tarafından Finansal Varlıkları Fiyatlandırma Modeli’ne alternatif olarak kullanılabileceği düşünülmektedir. Araştırmanın bulguları, gelişmiş ve gelişmekte olan piyasalarda modelin geçerli olduğu sonucuna ulaşan birçok çalışma ile paralellik göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Üç Faktörlü Model, Fama ve French, Varlık Fiyatlama, Panel Veri Analizi, İMKB

21. yüzyılda konut, bireylerin barınma ihtiyacını karşılayan bir araç olma özelliğinin yanında yatırım aracı, toplumsal yapıda statü göstergesi, ekonomik güvenceye yardımcı mal olma gibi çeşitli işlevlere sahiptir. Konutun sahip olduğu işlevlere paralel olarak bireylerin konut tercihlerini belirleyen kriterler de farklılık göstermektedir. Bu çalışmada küreselleşme süreçleriyle birlikte kentsel yapıda tanık olunan mekânsal ve kültürel değişimlerin konut algılaması üzerindeki etkileri ele alınarak konut olgusu ve konutun işlevleri değerlendirilmektedir. Bu bağlamda Bursa kentinde bireylerin konut tercihlerini etkileyen unsurların neler olduğunun tespit edilmesi hedeflenmektedir.Bursa’da yaşayan bireylerin konut olgusuna bakış açıları ve yaşayacakları konutları seçerken dikkate aldıkları veya alacakları kriterlerin neler olduğu yüzyüze gerçekleştirilen anket yöntemi ile araştırılmaktadır. Bireylerin alacakları konuta ilişkin kriterlerin neler olduğunun tespit edilmesi, kentsel mekânın fiziksel olarak şekillenmesinin bireylerin ihtiyaçları doğrultusunda fakat kent planlarını destekleyici yönde gerçekleştirilmesi sürecinde kent yöneticilerine ve plancılarına karar alma ve uygulama sürecinde yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Küreselleşme süreçleri, konutun anlamı, konut tercihleri, Bursa

Fonksiyonel gıdalar, vücudun temel besin ihtiyaçlarını karşılamanın ötesinde, insan fizyolojisi ve metabolik fonksiyonları üzerinde ek faydalar sağlayan, böylelikle hastalıklardan korunmada ve daha sağlıklı bir yaşama ulaşmada etkinlik gösteren gıdalar veya gıda bileşenleridir. Bu araştırmanın amacı, tüketicilerin fonksiyonel gıdalar ile ilgili farkındalığı, kabulü ve tutumlarını ortaya çıkararak, Türk tüketicilere yönelik bir bakış açısı getirmektir. Araştırma verileri, İzmir’deki üniversitelerde görev yapan akademisyenlere elektronik posta yolu ile gönderilen anket formu aracılığı ile toplanmıştır. Bulgular; araştırmaya katılan tüketicilerin en çok kullandıkları fonksiyonel gıda ürünlerinin sırasıyla, maden suyu, tahıllı diyet bisküvi ve tahıl yönünden zengin kahvaltılık gevrek olduğunu ortaya koymaktadır. Tüketicilerin fonksiyonel gıda ürünlerini tüketmelerini sağlayan sağlık
unsuru ile ilgili en önemli üç özellik ise sırasıyla; fonksiyonel gıdaların sağlıklı gut bakterisini artırması, zayıflamaya yardımcı olması ve çocukların gelişimi ve büyümesine yardımcı olmasıdır. Fonksiyonel gıda terimini daha önce duymuş olan tüketicilerle duymamış olan tüketiciler arasında, “Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Tutumu” ölçeğini oluşturan “fayda”, “gereklilik”, “güven” ve “güvenlik” boyutlarından yalnızca “fayda” boyutu açısından farklılık görülmektedir. Sunulan bulguların literatüre ve uygulamaya katkıları tartışılmış, çalışmanın sınırlılıklarına yer verilmiş ve gelecekte yapılacak araştırmalar için öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Fonksiyonel Gıdalar, Gıda Pazarlaması, Sağlıklı Gıda, Beslenme, Yeni Gıdalar

İşletmeler arasında yaşanan yoğun rekabet ve piyasa koşullarında ortaya çıkan belirsizlikler nedeniyle tam ve kesin bilgi akışının sağlanması zorlaşmaktadır. Özellikle sözel değişkenler kullanılarak yapılan değerlendirmelerde konuşma dilindeki belirsizliklerden kaynaklanan bir bulanıklık ortaya çıkmaktadır. Bu gibi bulanık ortamlarda bulanık sayılar ile karar verme önem kazanmaktadır. Yapılan çalışmanın amacı, Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci (BAHS)’nin uygulanmasını gerektiren çok kriterli karar problemlerinin çözümü için geliştirilen genişletilmiş analiz tekniğinin sakıncalarının ortaya konması ve sürecin tedarikçi seçim sürecine uygulanabilirliğinin değerlendirilmesidir. Bulanık ortamlarda, eldeki kesin olmayan veriler ile işlem yapmanın karar verme açısından önemi büyüktür. BAHS, niteliksel ve niceliksel kriter ve alt kriterlerin eş zamanlı olarak karara katılımını destekleyen çok kriterli bir bulanık karar verme aracıdır. Bu çalışmada, bir ekmek fabrikasının, un tedarikçisi seçim süreci BAHS ile değerlendirilmiş ve genişletilmiş analiz ile toplam integral tekniği arasında karşılaştırma yapılmıştır. Yapılan karşılaştırma sonucunda toplam integral tekniğinin kullanımının daha uygun sonuçlar verdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Bulanık Kümeler, Üçgen Bulanık Sayılar, Bulanık Çok Kriterli Karar Verme, BAHS, Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi

Bu çalışmanın amacı OECD ülkelerinin rekabet gücünü kurumsal ve karma modeller geliştirerek açıklamaktır. Modellerde 2008 küresel krizin etkilerinden kaçınmak maksadıyla 2007 yılına ait veriler kullanılmıştır. Tahminler sonucunda, bazı kuruluşlar tarafından ülkelerin kurumsal, politik ve sosyo-ekonomik yapılarını ortaya koymak maksadıyla oluşturulan göstergeleri dikkate alarak geliştirilen kurumsal modellerin işlevsel olduğu bulunmuştur. WEF rekabet gücü göstergesine dayalı kurumsal modellerin rekabet gücünü %47 ila %56 arası, IMD rekabet gücü göstergesine dayalı kurumsal modellerin rekabet gücünü %74 ila %84 arasında açıkladığı bulunmuştur. Teorik değişkenlerin de ilave edilerek kurulan karma modeller, kurumsal modellerin açıklama gücünü artırmış, karma modellerin rekabeti açıklayıcı gücü %63 ila %90 arasında olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler: Rekabet gücü, OECD, çoklu regresyon, kurumsal modeller, karma modeller

The aim of this study is to determine to what extent the accounting education, that has a long history in our country, covered the expectations of students in the faculty of economics and administrative sciences who are the today’s accountant candidates and to evaluate the results achieved. For this purpose, firstly required quality of accounting education was focused in this study than the progress of the accounting profession and accounting education within the historical process as well as its current status were primarily attempted to be put forward. Then, a survey was conducted in the faculty of economics and administrative sciences at Uludag University that is the one of the biggest universities in Turkey, in order to determine expectations of the accountant candidates from the accounting education and to see to what extent these expectations have already been met by higher education institutions. As a result of this survey, accounting education at the higher education institutions was found out to be inefficient due to responses received from the students. Also, valuable opinions and suggestions in terms of what should be altered within the accounting education system/curriculums, in order to increase accounting education quality by this way meet the needs and expectations of students, were obtained.

Anahtar Kelimeler: Accounting Education, Professional Accountant Candidates, International Accounting Education Standards

Repo ve ters repo işlemleri teminata dayalı borçlanma yoluyla finansal aracılara/yatırımcılara kısa vadeli nakit/kıymet yönetimi olanağı sunmaktadır. İMKB’deki işlemlerin ağırlıklı bölümünün repo piyasalarında gerçekleştiği dikkate alındığında, reponun sermaye piyasalarımızdaki en önemli finansal araç olduğu anlaşılmaktadır. Ayrıca ülkemizde yaşanan Banker Krizi (1982) ve 1994 bankacılık krizi ile küresel finansal krizin repo işlemleri ile ilgili boyutları, repo piyasalarının sistemik risk/finansal kriz yönetimi bağlamında da önem taşıdığını göstermektedir. İnceleme yöntemi olarak literatür taraması, veri ve örnek olay analizlerine yer verilen ve 1980 sonrasının ilk liberal uygulamalarına ışık tutmayı da amaçlayan derleme niteliğindeki çalışmamızda; ülkemizdeki repo piyasasında gözlenen eksiklere/sorunlara piyasa koşulları ve finansal başarısızlık dersleri ışığında çözüm üretilmesi amaçlanmıştır. İncelememiz sonucunda ilk olarak repo işlemlerine ilişkin düzenleme ve denetleme çerçevesinin ilgili kurumların işbirliğinde yeniden tasarlanmasının
gerekli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İkinci olarak repo konusu olabilecek menkul kıymetlerin hisse senedi/varant/ eurobond/ teminat mektubu gibi araçları da kapsayacak biçimde genişletilebileceği ve son olarak da özellikle tezgâh üstü repo işlemlerinin risk yönetimi açısından düzenlenmesi gerekebileceği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Repo ve Ters Repo, 1982 Banker Krizi, Tezgâh Üstü Piyasa İşlemleri, Hisse Senedi Reposu, Teminat Yönetimi

Tük bankacılık sektörünün istihdam kapasitesi son yıllarda hızlı bir artış eğilimi içindedir. Ancak gelişmiş ülke bankacılık sektörlerinin istihdam kapasitesiyle kıyaslandığında, Türk bankacılığında istihdam rakamlarının hala son derece düşük olduğu görülmektedir. Kuşkusuz, bir sektörün istihdam üretme gücü, onun büyüklüğüyle doğrudan ilgilidir. Ancak Türkiye örneğinde, bankacılık sektöründeki toplam personel sayısının mevcut büyüklük potansiyelinin bile gerisinde kaldığı gözlemlenmektedir. Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri bankacılık sektörleriyle yapılan nisbi klarşılaştırmalar bunu açıkça göstermektedir. Sektörün aktif büyüklüğünün ve dolayısıyla toplam istihdam hacminin gelişmiş ülkeler düzeyine çıkması ancak uzun vadede gerçekleşebilecek bir hedeftir. Oysa kısa vadede alınacak teşvik mahiyetindeki bazı kamusal önlemlerle, sektördeki istihdamın hızlı bir biçimde arttırılması mümkündür. Sektörün istihdam hacminin en önemli unsuru olan şube sayısının arttırılmasının teşvik edilmesi ve istihdamın niteliğinin daha da yükseltilmesine ilişkin önlemlerin alınması, sadece sektöre değil ülke ekonomisine de önemli katkılar sağlayacaktır.

Döviz kuru yatırımcılar için önemli karar mekanizmalarından bir tanesidir. Döviz kurunun kısa periyotlarla değişmesi ve oynak olması nedeniyle, yatırımcılar riskleri azaltmak için etkili bir yönteme ihtiyaç duymaktalar. Bu çalışmada son yıllarda tahmin problemlerinde etkili olarak kullanılan Yapay Sinir Ağları ile yapısal döviz kuru tahmin metotlarından bir tanesi olan Parasal Modelin tahmin performansları karşılaştırılmıştır. Çalışmada Türkiye’ye ilişkin Amerikan Doları ve Avro döviz kuru tahminleri yapılmıştır. Modellerde yerli ve yabancı ülkeye ait enflasyon, para arzı, faiz oranı ve milli gelir ekonomik verileri kullanılmış, Amerikan Doları için 1986-2010, Avro için ise 1999-2010 dönemi ele alınmıştır. Çalışmanın sonuçlarına bakıldığında son zamanlarda tahmin problemlerinde sıkça kullanılmaya başlayan YSA’nın yüksek tahmin gücüne ulaştığı görülmektedir.

This paper aims to empirically investigate holding periods, illiquidity and disposition effect in Karachi Stock Exchange (KSE). KSE 100 Index Companies daily data were collected for a period of five year i.e. 2003-2007. Daily returns, holding periods, illiquidity and volatility were calculated through this data. These variables were regressed in models used by Visaltanachoti et al. (2007) to calculate annual holding periods, illiquidity and disposition effect. The results have revealed that there exists disposition effect in KSE. Holding periods were found positively related to illiquidity and negatively associated with stock returns. Further, holding periods were long for illiquid stocks and short for less illiquid stocks. The study is significant in the sense that it’s perhaps the first study conducted in a developing country like Pakistan.