Gelişmekte olan bütün ülkelerde olduğu gibi, Türkiye açısından da ihracat, ekonomik büyümenin lokomotifi durumundadır. Ekonomik büyüme hızının yüksek tutulabilmesi için, ihracatın arttırılması büyük önem taşımaktadır. Türkiye’nin 2023 yılı ihracat hedefi 500 milyar dolardır. Bu hedefin gerçekleştirilebilmesi için, ülke içinde yatırım yapacak ve ürettiği malları yurt dışına satacak yabancı sermayeli firmalara da ihtiyaç vardır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’ye gelen doğrudan yabancı yatırımların Türkiye’nin ihracat performansına olan etkilerini incelemektir. Bu amaçla çalışmada, doğrudan yabancı yatırımları ile ihracat arasındaki ilişki, 2000-2010 dönemi aylık verileri kullanılarak, sınır testi yaklaşımıyla analiz edilmiştir. Araştırmanın ampirik bulgularına göre; seriler arasında eş-bütünleşme ilişkisi vardır ve seriler uzun dönemde birlikte hareket etmektedir. Uzun dönem analizinde; doğrudan yabancı yatırımların, ihracat üzerindeki etkisi pozitif ve istatistikî olarak anlamlıdır. Kısa dönem analizinde; doğrudan yabancı yatırımlar, ihracatı bir dönem sonra etkilemektedir. Modelin hata düzeltme terimi çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Doğrudan Yabancı Yatırımları, İhracat Performansı, Sınır Testi.

Bir menkul kıymetten beklenen risk priminin, piyasaya ilişkin beklenen risk primi ile doğru orantılı olması gerektiğini savunan Finansal Varlıkları Fiyatlandırma Modeli, varsayımlarındaki bazı eksiklikler nedeniyle finansal varlıkların beklenen getirilerini açıklamakta yetersiz kalmıştır. Bunun üzerine, hisse senedi getirilerini belirlemede çok faktörlü modeller üzerinde çalışmalar yapan araştırmacılardan Fama ve French (1993), çok faktörlü bir model olan “Üç Faktörlü Model”i geliştirmişlerdir. Bu modelde, piyasa portföyünün getirisi değişkenine firma büyüklüğü ve defter değeri/piyasa değeri oranı olmak üzere iki yeni faktör daha eklenmiştir. Bu çalışmada, literatürde geniş bir uygulama alanı bulan “Üç Faktörlü Model”in 1999-2011 döneminde İMKB’de geçerliliği araştırılmıştır. İMKB’de normalüstü getirilerin, pazarın risk primi, firmaların piyasa değeri/defter değeri oranları ve büyüklük ölçüleri ile nasıl farklılaştığının ortaya koyulmasının amaçlandığı çalışmada, İMKB-100 Endeksi’nde işlem gören finansal olmayan şirketlerin aylık verileri panel veri analizi ile test edilmiştir. Ampirik çalışmanın bulgularının Üç Faktörlü Model’in İMKB’de uygulanabilir olduğunu tespit etmesi nedeniyle, sermaye maliyetinin tahmininde Üç Faktörlü Model’in gerek bireysel ve gerekse kurumsal yatırımcılar tarafından Finansal Varlıkları Fiyatlandırma Modeli’ne alternatif olarak kullanılabileceği düşünülmektedir. Araştırmanın bulguları, gelişmiş ve gelişmekte olan piyasalarda modelin geçerli olduğu sonucuna ulaşan birçok çalışma ile paralellik göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Üç Faktörlü Model, Fama ve French, Varlık Fiyatlama, Panel Veri Analizi, İMKB

21. yüzyılda konut, bireylerin barınma ihtiyacını karşılayan bir araç olma özelliğinin yanında yatırım aracı, toplumsal yapıda statü göstergesi, ekonomik güvenceye yardımcı mal olma gibi çeşitli işlevlere sahiptir. Konutun sahip olduğu işlevlere paralel olarak bireylerin konut tercihlerini belirleyen kriterler de farklılık göstermektedir. Bu çalışmada küreselleşme süreçleriyle birlikte kentsel yapıda tanık olunan mekânsal ve kültürel değişimlerin konut algılaması üzerindeki etkileri ele alınarak konut olgusu ve konutun işlevleri değerlendirilmektedir. Bu bağlamda Bursa kentinde bireylerin konut tercihlerini etkileyen unsurların neler olduğunun tespit edilmesi hedeflenmektedir.Bursa’da yaşayan bireylerin konut olgusuna bakış açıları ve yaşayacakları konutları seçerken dikkate aldıkları veya alacakları kriterlerin neler olduğu yüzyüze gerçekleştirilen anket yöntemi ile araştırılmaktadır. Bireylerin alacakları konuta ilişkin kriterlerin neler olduğunun tespit edilmesi, kentsel mekânın fiziksel olarak şekillenmesinin bireylerin ihtiyaçları doğrultusunda fakat kent planlarını destekleyici yönde gerçekleştirilmesi sürecinde kent yöneticilerine ve plancılarına karar alma ve uygulama sürecinde yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler: Küreselleşme süreçleri, konutun anlamı, konut tercihleri, Bursa

Fonksiyonel gıdalar, vücudun temel besin ihtiyaçlarını karşılamanın ötesinde, insan fizyolojisi ve metabolik fonksiyonları üzerinde ek faydalar sağlayan, böylelikle hastalıklardan korunmada ve daha sağlıklı bir yaşama ulaşmada etkinlik gösteren gıdalar veya gıda bileşenleridir. Bu araştırmanın amacı, tüketicilerin fonksiyonel gıdalar ile ilgili farkındalığı, kabulü ve tutumlarını ortaya çıkararak, Türk tüketicilere yönelik bir bakış açısı getirmektir. Araştırma verileri, İzmir’deki üniversitelerde görev yapan akademisyenlere elektronik posta yolu ile gönderilen anket formu aracılığı ile toplanmıştır. Bulgular; araştırmaya katılan tüketicilerin en çok kullandıkları fonksiyonel gıda ürünlerinin sırasıyla, maden suyu, tahıllı diyet bisküvi ve tahıl yönünden zengin kahvaltılık gevrek olduğunu ortaya koymaktadır. Tüketicilerin fonksiyonel gıda ürünlerini tüketmelerini sağlayan sağlık
unsuru ile ilgili en önemli üç özellik ise sırasıyla; fonksiyonel gıdaların sağlıklı gut bakterisini artırması, zayıflamaya yardımcı olması ve çocukların gelişimi ve büyümesine yardımcı olmasıdır. Fonksiyonel gıda terimini daha önce duymuş olan tüketicilerle duymamış olan tüketiciler arasında, “Tüketicilerin Fonksiyonel Gıdalara Yönelik Tutumu” ölçeğini oluşturan “fayda”, “gereklilik”, “güven” ve “güvenlik” boyutlarından yalnızca “fayda” boyutu açısından farklılık görülmektedir. Sunulan bulguların literatüre ve uygulamaya katkıları tartışılmış, çalışmanın sınırlılıklarına yer verilmiş ve gelecekte yapılacak araştırmalar için öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler: Fonksiyonel Gıdalar, Gıda Pazarlaması, Sağlıklı Gıda, Beslenme, Yeni Gıdalar

İşletmeler arasında yaşanan yoğun rekabet ve piyasa koşullarında ortaya çıkan belirsizlikler nedeniyle tam ve kesin bilgi akışının sağlanması zorlaşmaktadır. Özellikle sözel değişkenler kullanılarak yapılan değerlendirmelerde konuşma dilindeki belirsizliklerden kaynaklanan bir bulanıklık ortaya çıkmaktadır. Bu gibi bulanık ortamlarda bulanık sayılar ile karar verme önem kazanmaktadır. Yapılan çalışmanın amacı, Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci (BAHS)’nin uygulanmasını gerektiren çok kriterli karar problemlerinin çözümü için geliştirilen genişletilmiş analiz tekniğinin sakıncalarının ortaya konması ve sürecin tedarikçi seçim sürecine uygulanabilirliğinin değerlendirilmesidir. Bulanık ortamlarda, eldeki kesin olmayan veriler ile işlem yapmanın karar verme açısından önemi büyüktür. BAHS, niteliksel ve niceliksel kriter ve alt kriterlerin eş zamanlı olarak karara katılımını destekleyen çok kriterli bir bulanık karar verme aracıdır. Bu çalışmada, bir ekmek fabrikasının, un tedarikçisi seçim süreci BAHS ile değerlendirilmiş ve genişletilmiş analiz ile toplam integral tekniği arasında karşılaştırma yapılmıştır. Yapılan karşılaştırma sonucunda toplam integral tekniğinin kullanımının daha uygun sonuçlar verdiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Bulanık Kümeler, Üçgen Bulanık Sayılar, Bulanık Çok Kriterli Karar Verme, BAHS, Bulanık Ortamda Tedarikçi Seçimi